The sea, once it casts its spell,
holds one in its net of wonder forever.

Jacques Cousteau

27/10/2012

Zeemeerminnen


Zeemeerminnen blijven fascinerend. We hebben slechts 10% van de grote oceanen ontdekt, van het grootste deel weten we dus nog niets. Scheepslui waren bang voor zeemeerminnen, ze zouden met hun prachtige stemgeluid de zeemannen lokken, om ze vervolgens mee de diepte in te sleuren en op te eten. Zeemeerminnen staan voor ongeluk en gevaar.

Een Zeemeermin is half mens en half vis, de vrouwen leven volgends de mythen in zee, ze zijn mooi en kunnen zeemannen verleiden om van hun koers af te wijken. Een zeemeermin wordt ook wel een zeegodin genoemd. Een bekende zeegodin in mythen is Aphrodite, uit het zeeschuim geboren. In de verhalen zijn het niet altijd verleidsters maar ook vrouwen met geneeskundige eigenschappen.

Zeemeerminnen zijn mythische aquatische wezens met een vrouwelijk hoofd en kenmerken van een vis. Deze mythologische vrouwen zijn wijd verspreid in mythen, legendes, sprookjes, literatuur en algemene cultuur.

Volgens de meeste legendes zingen zeemeerminnen voor mensen en Goden om hun te verstrooien en zelfs hun schepen te laten stranden. Andere verhalen spreken over zeemeerminnen die de laatste adem opvangen van zeelui die aan het verdrinken zijn. In bepaalde gevallen wordt er gezegd dat ze mensen ontvoeren naar de dieptes van de oceaan. In bepaalde gevallen worden deze creaturen van de zee beschreven als goedgezind tegenover de mensen. Zoals vele legendes hebben ook de zeemeerminnen afgeleide verhalen en mythische figuren zoals water feeën en selkies, sprookjes figuren die zich kunnen transformeren van zeehonden naar mensen.

De Griekse sage

De eerste zeemeermin verhalen zijn genoteerd in Assyria ongeveer 1000 v. C. De godin Atargatis is waarschijnlijk de eerste beschreven zeemeermin. ook de oude Grieken maken aanspraak op deze Godin zij het onder een andere naam namelijk Derketo. In diezelfde tijd werd bij de Griekse filosofen ook het idee geboren dat de mensheid afstamt van een aquatische dier. Een populaire Griekse legende beschreef hoe de zuster van Alexander de Grote, Thessalonike in een zeemeermin veranderde na haar dood. Ze benaderde de schepen en vroeg "Is Alexander levend?". Indien bevestigend werd geantwoord wenste ze de reizigers goede vaart, indien er een afwijkend antwoord kwam werd het schip getroffen door een al vernietigende storm.

De Arabische verhalen

In het meest gekende Arabische sprookjes boek van duizend en één nacht worden verschillende verhalen opgedragen aan zee creaturen. Verschillend van verhalen uit andere wereld uithoeken gaat het hier om wezens die de menselijke vorm behouden en die enkel kunnen ademen onder water. In het gekende sprookje "Abdullah en de visser" wordt zelfs gesproken over een volledige onderwater stad. Ook andere verhalen van duizend en één nacht hebben een sciencefiction trekje en gaat over verloren beschavingen met geavanceerde techniek.

Engelse folklore

Bij de Europese nautische grootmacht bij uitstek Engeland werden zeemeerminnen beschreven als wezen die ongeluk brachten. In sommige verhalen worden de meerminnen beschreven als reuzinnen van wel 600 meter groot. Volgens legendes konden die ook inwaarts zwemmen tot aan rivieren. Andere verhalen beschrijven hun dan als goedaardige wezens die magische recepten hebben voor allerlei ziektes. Ook Schotland en Ierland hebben hun eigen zeemeerminnen.

Oosterse legende

In China is de zeemeermin een machtig en mysterieus wezen die wanneer ze huilen parels tevoorschijn toveren uit hun tranen. Vele vissers probeerden zeemeerminnen te vangen in hun netten, maar eens gevangen begonnen ze te zingen, melodieën die de vissers in een coma brachten of ze compleet gek maakten. Opvallend is wel hier dat de zeemeerminnen als positief worden afgeschilderd en de vissers als symbool voor gretigheid en lelijkheid.

Waarnemingen

Er zijn verslagen eeuwenoud van alle continenten over zeemeerminnen, ze werden waargenomen zowel in Azië, Europa, Het Amerikaanse Continent als Afrika. De meest opvallende zijn verslagen in Vancouver (1870-1890) en 1967. Een stad in Israël heeft een beloning uitgeschreven van 1 miljoen dollar voor wie stuitend bewijs levert dat zeemeerminnen bestaan nadat honderden mensen een zeemeermin hadden gezien die vergezeld was door een groep dolfijnen. De beloning staat nog steeds open.

Symboliek

Volgens verschillende wetenschappelijke auteurs zijn zeemeerminnen en andere half mens-half dier legendes de drang van de mens om te begrijpen dat ze eens één waren met de dieren en eigenlijk afstammen van het dierenrijk. In de rijke legendes zijn er nog verschillende wezens die onder die categorie vallen zoals de minotaur (half stier/half mens), de weerwolf, en nog talrijke andere voorbeelden zoals bijvoorbeeld in het Egypte van de Farao’s.

Trivia

Zeemeerminnen zijn alom vertegenwoordigd in de literatuur gaande van het sprookje van de Hans Christian Andersen tot opera’s van Wagner (Der Ring der Nibelungen), er zijn letterlijk duizenden werken, geschriften, composities waarin zij voorkomen. Ook in de moderne tijden lijkt de fascinatie voor zeemeerminnen onverminderd.

In de heraldiek zijn er talloze voorbeelden van wapenschilden met de meerminnen zoals onder andere de zegel van de Stad Warschau in Polen, de stad Norfolk in Virginia (VS) of Hamilton (Bermuda).

Net zoals bij het Monster van Loch Ness zijn er amateuristische pogingen geweest om met bedrog het beeld van een zeemeermin te creëren.

Er bestaat zoiets als een zeemeermin syndroom (Sirenomelia). Dit is een uiterst zeldzame congenitale afwijking waarbij de benen samengegroeid zijn.

Bedenking

Waarom zijn zeemeerminnen nog altijd populair en zelfs hoog aangeschreven in onze cultuur?

Misschien omdat het een verbinding is van een oeroude droom namelijk de symbolische link tussen twee werelden, het onbewust verlangen naar een Universeel begrip. Zoals nog vele dingen stelt het vooral de fantasie op proef van de mensen en is er een onblusbare nieuwsgierigheid naar fenomenen die ons boeien maar die tegelijkertijd wetenschappelijk moeilijk realistisch zijn. Hoe kan men anders fascinatie verklaren voor Loch Ness, de Yeti, UFO’s?. Dergelijke fixatie is een verlangen om meer te begrijpen over de mens en het doel van de mensheid op aarde.


Zeemeerminnen komen ook voor in de beroemde Odyssee van Homerus, Odysseus beveelt zijn matrozen bijenwas in hun oren te doen en bind hen vast aan de mast van het schip, om zo te kunnen weerstaan aan de verleiding van de zeemeerminnen.

De zeemeermin speelt in de Middeleeuwen in veel volksverhalen, mythes en sages een rol, maar ook lang daarna blijft dit mysterieuze schepsel een belangrijke rol spelen in grote delen van de wereld. Het onderwerp zeemeerminnen is vooral geliefd bij kleine meisjes, maar ook zijn er hele lijsten beschikbaar online van “mermaid sightings” van de afgelopen eeuwen, door gewone burgers en zeelui. Zeemeerminnen zijn mythologische wezens, met een vrouwelijk (of mannelijk) hoofd, armen en torso, maar met het onderlichaam van een vis. Al eeuwen word er over deze wezens gelezen, geschreven en gediscussieerd.

Ook in de huidige samenleving bestaat nog steeds een angst en fascinatie voor de zeemeermin. We kennen allemaal de sirenes uit Pirates of the Caribbean: On Stranger Tides. En ook leggen op 7 februari 2012 arbeiders in Zimbabwe het werk aan twee waterreservoirs neer uit angst voor zeemeerminnen die erin rondwaren. Lees nieuws.

In 2009 looft de gemeente van Kiryat Yam in Israel een beloning van 1,2 miljoen uit aan degene die kan bewijzen dat de zeemeermin, die al meerdere malen aan de kust gespot is, echt is. Lees nieuws.

Na de tsunami ontstaat er een massa hysterie als er foto’s van een dode, aangespoelde zeemeermin de ronde doen over het internet. Kortom; we zijn nog steeds in de ban van dit wezen.

Tevens is er door Animal Planet een uitgebreide documentaire gemaakt door Amerikaanse wetenschappers in Zuid-Afrika, genaamd Sirenas.

Het gaat over een zogenaamde zogenaamde zeemeermin die gevonden was op het strand. Wetenschappers hebben de restanten grondig getest en onderzocht en kwamen tot de conclusie dat het geen bekend waterwezen was. Het had handen, maar groter dan die van de mens en een vreemde anatomie rond de bekken en heupen, wat duidt op een vissenstaart. Er zijn bovendien zelfs grottekeningen gevonden waarop zeemensen staan afgebeeld.


Toen de wetenschappers op een ochtend terugkwamen in het lab en het onderzoek wilden afronden om zo het nieuws naar buiten brengen, was het lab compleet leeggehaald door de autoriteiten. Alsof de wereld niet mocht weten wat er was ontdekt. De documentaire is van Animal Planet.

Op Youtube zijn ook vele video’s te vinden over zeemeerminnen, natuurlijk zijn deze allemaal nep. Twee video's zijn geselecteerd die het bekijken waard zijn.

De eerste video is van een duiker, hij was simpelweg zijn nieuwe apparatuur aan het testen in het Great Barrier Reef in Australië. Opeens voelt hij iets naast zich en kijkt verschrikt om. Pas later thuis ziet hij wat hij gefilmd heeft. Alhoewel de sceptici dit waarschijnlijk meteen afschrijven als een hoax,is het toch de moeite waard om deze film te bekijken. De tweede zeemeermin in hetzelfde filmpje heeft zulke dunne "enkels", dat dit onmogelijk een mens met een zeemeerminpak kan zijn. Ook zijn de vissen niet bang voor haar. De enige logische verklaring zou dan zijn dat de zeemeermin er met CGI is in gezet. De Amerikaanse tv-show 'Fact or Faked" heeft deze video geprobeerd te kraken als hoax, maar het is niet erg overtuigend.

Hieronder de film van de duiker.



Niet overtuigd? Hier de tweede film. Een klein, Argentijns vissersbootje vaart midden op de oceaan, de mannen proberen een net binnen te halen. Maar wat zit er in het net?