The sea, once it casts its spell,
holds one in its net of wonder forever.

Jacques Cousteau

11/04/2014

Vloed van het leven


De vloed van het leven trekt zich terug. Het huis, met zijn uitpuilende slaapkamers, wordt langzaam maar zeker leger. Kinderen gaan naar school, en vervolgens trouwen ze en leiden ze hun eigen bestaan. Als de middelbare leeftijd aanbreekt hebben de meeste mensen hun plaats in het leven bereikt, of ze stoppen met te strijden om die plaats te bereiken. Dat geweldige vasthouden aan het leven, aan plaatsen, aan mensen, aan onze materiële omgeving en wat we verzameld hebben: is dat nog net zo noodzakelijk als toen we streden voor onze veiligheid of de veiligheid van onze kinderen?

Veel van de tastbare gevechten zijn voorbij, vanwege ons succes of ons falen. Moet de schelp echt zo aan de rots gekleefd blijven zitten? Echtparen zullen ontdekken dat ze op middelbare leeftijd hoog en droog in een te grote schelp leven, in een kasteel dat zijn functie al lang niet meer heeft. Misschien moet de middelbare leeftijd wel een tijd zijn om schelpen stuk te slaan: de schelpen van ambitie, de schelp van materiële verzamelingen en bezittingen, de schelp van het ego. Misschien kan je in dit stadium van je leven je trots, je onechte ambities, je masker, je pantser aan stukken slaan. Had je dat pantser niet aangetrokken om je te beschermen in de concurrerende wereld? Als je niet meer aan die competitie meedoet, heb je het dan nog nodig? Misschien kan je, als je eenmaal op middelbare leeftijd komt, eindelijk jezelf zijn? Beter eerder natuurlijk. Wat een bevrijding zal dat zijn!

Zo schitterend is het stille uur van het terugtrekken van de zee, net zo mooi als de terugkeer van de zee wanneer oprukkende golven op het strand slaan, op zoek naar de donkere gekrulde kettingen van zeewier die getuigen van de laatste springtij. We hebben zo weinig geloof in de eb en vloed van het leven, van de liefde, van relaties. We springen van vreugde als het vloed is, maar weerstaan in vrees de eb. We zijn bang dat het water nooit meer terugkeert. We verlangen blijvend heid, duurzaamheid, continuïteit; en dat terwijl de enige continuïteit die in het leven en de liefde mogelijk is, bestaat in groei, in beweeglijkheid – in vrijheid zoals dansers vrij zijn, die elkaar nauwelijks raken in hun dans, maar toch partners zijn in hetzelfde patroon. De enige echte veiligheid ligt niet in bezitten of hebben, niet in eisen of verwachten, zelf niet in de hoop.

Veiligheid in een relatie ligt niet in nostalgisch terugkijken naar wat het ooit was, en ook niet in vooruit kijken, vol vrees of verwachting, naar wat het kan worden, maar in leven in de huidige relatie en aanvaarden hoe die nu is.

Anne Morrow Lindbergh,
Gift from the Sea